Werken aan biodiversiteitsherstel: It Heidenskip (deel 2)
Door Ysbrand Galama en Jitske Draijer
Er zijn sinds de start van project It Heidenskip alweer een paar maanden verstreken. In ons project werken we met een netwerk van dorpelingen, boeren en burgers en samenwerkende partijen van it Fûgelweb samen aan een bloemrijk en open landschap in Friesland waar insecten en weidevogels zich thuis voelen. Het doel van dit project is het maken van sterke weidevogelverbindingen in het dorp. Dit doen we door de totale omgeving van het dorp It Heidenskip geschikt te maken voor weidevogels, door kleine en grote weidevogelgebieden met elkaar te verbinden. Onze droom: in 2025 is er genoeg ruimte voor weidevogels om op te groeien, zijn er meer insecten en de leeuwerik is terug als broedvogel.
Project It Heidenskip is een van de winnaars van de Samen voor Biodiversiteitsprijs. Deze prijs waardeert projecten waarin boeren en particulieren samenwerken aan het herstel van biodiversiteit. Op 5 maart 2020, tijdens de Partner- en Supporterdag van het Deltaplan, ontvingen de twee prijswinnaars elk een cheque van €25.000 om hun projectideeën te realiseren.
Warme dagen
In de maand april scheen in It Heidenskip veel de zon, was de temperatuur best aangenaam en was het droog weer. Echter wel té droog, dat is voor het landschap en de gebruikers daarvan niet fijn.
Aanleg van een mega-plasdras
Na het plaatsen (in maart) van de stuw bij het project in Nijhuzum (zie deel 1) is de volgende stap, het aanleggen van de plasdras, minder simpel dan we hadden gedacht. Het water bleef maar wegstromen en was moeilijk aan te voeren. Daarom is er begonnen met het bouwen van een goede hevel, zodat het water op het perceel blijft. De boer is daar met passie aan het werk gegaan en heeft een extra polderdijkje gemaakt. Met een grote pomp heeft hij een droog perceel in een dag omgetoverd tot een mega-plasdras! Met deze samenwerking waren we erg blij. De nieuwe plasdras zat gelijk helemaal vol met vogels, zoals meeuwen, maar ook wulpen, kemphanen en andere steltlopers. Mooi om te zien dat we zo met deze samenwerking een plasdras kunnen creëren en er daardoor meer voedzame ruimte ontstaat voor vogels.
Plasdras in Nijhuzum, een voedselrijke plek voor vogels
Samen tegen droogte
Omdat het droog blijft en op sommige plekken lastig is om aan water te komen, is een simpele en goedkope oplossing bedacht. Onder andere in Nijhuzum is een stuk land onder water gezet door middel van het hevelen van water. Hevelen kan als het water buiten de polderdijk hoger staat dan op het perceel. Met slangen en emmers zijn enkele hevels aangezet en stroomt het water zo de polder in.
Omdat het droog blijft, gaan we door met ter plekke oplossingen zoeken. Maar we gaan ook verder met plannen maken voor toekomstige oplossingen, zodat we in de toekomst meer voedzame weiden voor de vogels kunnen creëren. Tijdens de uitzending van Vroege Vogels (zondag 19 april 2020) vertellen Ysbrand en Riemer hoe droog het land is én leggen ze uit hoe het hevelen werkt (https://t.co/btpQoZcNfJ?ssr=true).
Hevelen van water, een simpele techniek om aan water te komen
Dronebeelden van de plasdrassen
Zaterdag 11 april zijn we begonnen met het maken van een promotiefilm. We willen graag laten zien hoe plasdrassen en kruidenrijke percelen er voor vogels uitzien. Daarnaast is het doel om met deze beelden dorpsbewoners, boeren, burgers en andere geïnteresseerden te laten zien in wat een mooi gebied we wonen.
Kruidenrijke percelen
Diverse percelen in It Heidenskip zijn de afgelopen jaren kruidenrijk gemaakt. Dit houdt in: alleen bemesten met een beetje stromest en verder de percelen laten rusten. Wegens de droogte zetten we zo nu en dan wel een pomp aan voor wat extra water. Het resultaat is een grote diversiteit aan bloeiende kruiden. Mooie uitzichten en vele bloeiers doen hun best. We volgen nu de vogels onder andere waar ze gaan nestelen. We hopen dat de kruidenrijke percelen de vogels goeddoen.
V.l.n.r.: Bloemen in It Heidenskip, kruidenrijke percelen voor de vogels, tekening voor de boer
En ondertussen worden er in It Heidenskip gesprekken gevoerd met belangstellende boeren. Zoals je op de tekening kunt zien, is er voor de boer getekend wat het beste gedaan of veranderd kan worden voor een optimaal resultaat op dit perceel. We zijn blij te kunnen vertellen dat deze boer binnenkort gaat beginnen om een deel van zijn weilanden kruidenrijk in te richten voor de weidevogels.
Volg ons op social media
Op social media vertellen we regelmatig over het wel en wee in It Heidenskip en omstreken van de natuur, het landschap en de gebruikers. Via Facebook en Twitter kun je alle berichten vinden waarop we vertellen én laten zien hoe de vogels het op dit moment doen. Ook willen we onze Heidenskipster boeren en burgers (en iedereen van elders) hiermee inspireren en laten zien wat er zoal gebeurt in de weilanden van ons dorp. Neem gerust een kijkje en like!
Een voorbeeld van waar we over posten is de Tjasker van Itte, de oude molen die door de molenaar in de laatste week van april werd aangezet en een perceel in de buurt voorziet van water. Zo ontstaat een plasdras, ouderwets met wind en water. De oude molen wordt weer gebruikt waar hij voor bedoeld is. En wat een mooi gezicht is het om de molen weer in werking te zien.
De Tjasker van Itte, wind en water voor de plasdras
Of een video van de ‘grutto naar het nest-loopje’. Dit bericht werd door heel veel liefhebbers gedeeld en leuk gevonden. Net als dat van de eigenzinnige kievit. De nazorgers hadden het nest keurig op een plastic schaaltje gelegd, zodat de werkers het netjes even aan de kant kunnen zetten tijdens het werk op het land. Maar nee hoor, dat vond deze eigenzinnige vogel geen goed idee.
Kortom, we kijken terug op een droge maar succesvolle maand!
V.l.n.r.: het nest van de eigenwijze kievit, droogte in It Heidenskip
