Overslaan naar hoofdinhoud
zoeken
zoeken
Algemeen Tools & Documenten Beleid Praktijkvoorbeelden Veelgestelde vragen
Algemeen Tools & Documenten Beleid Praktijkvoorbeelden Veelgestelde vragen

Stap 3 - Maatregelen

Hier vind je meer informatie over de tweede stap om aan Basiskwaliteit Natuur te werken: welke maatregelen kun je in de praktijk nemen om Basiskwaliteit Natuur te realiseren? Er is al veel bekend over maatregelen die goed zijn voor natuurherstel. Veel van deze maatregelen zullen ook toegepast kunnen worden voor het werken aan Basiskwaliteit Natuur. Het verschil is dat Basiskwaliteit Natuur richting geeft aan de condities die je wil creëren met je maatregelen. En dit verschilt per landschapstype. 

Het belangrijkste is dat het bij Basiskwaliteit Natuur gaat om het verbeteren van het gehele systeem. Dus niet alleen een heg aanleggen, maar ook zorgen voor verbinding, een goede waterkwaliteit en weinig verstoring. We hebben het dan ook wel over de zes V's, zoals in het figuur hiernaast staat aangegeven. 

Aangrijpingspunten voor natuurherstel

Deskundigen van het OBN-kennisnetwerk hebben aangrijpingspunten voor natuurherstel uitgewerkt die overkoepelend voor de OBN-landschapstypen gelden. Een belangrijk naslagwerk voor deze aangrijpingspunten is het Ecologisch Assessment van de Landschappen van Nederland van het OBN. Hierin staan per landschapstype de bijbehorende condities, maar ook de drukfactoren en hoe je hieraan kunt werken.

asset_image

Verbeteren van condities

Hieronder vind je voor de drie hoofdcondities voor Basiskwaliteit Natuur verschillende bronnen die je kunnen helpen bij het werken aan het verbeteren van deze condities. De onderdelen zijn gekoppeld aan de aangrijpingspunten (knoppen) uit de afbeelding hierboven. 

toggle

Knop 1. Optimalisatie hydrologische systemen

Basiskwaliteit Natuur kan houvast geven om een minimale kwaliteit van onze natuur te waarborgen en helpen bij maatschappelijke opgaven, zoals het verbeteren van de bodemkwaliteit en het voldoen aan de Kaderrichtlijn Water en klimaatopgaven.

STOWA heeft verschillende factsheets beschikbaar over de optimalisatie van hydrologische systemen:

› Ga naar de factsheets van STOWA

 

Knop 4. Verminderen input nutriënten en chemische stoffen en herstel van schade

Landgebruik en uitspoeling naar oppervlaktewater spelen hier een belangrijke rol in. Bronnen die relevant zijn:

Daarnaast is er veel informatie over beheermaatregelen te vinden op de website van het OBN

toggle

Knop 2. Vergroten areaal en connectiviteit

Groenblauwe dooradering

Groenblauwe dooradering is het netwerk van aan elkaar verbonden landschapselementen. In het Aanvalsplan Landschap wordt gestreefd naar 10% groenblauwe dooradering in Nederland. 

› Toolbox: Landschapselementen

 

Knop 3. Vergroten dynamiek en diversiteit

Vergroenen openbare ruimte

Beheerders van terreinen kunnen een belangrijke rol spelen in het vergroenen en verbeteren van de biodiversiteit in de openbare ruimte. Hieronder vind je bronnen die je hierbij kunnen helpen:

Vergroenen bedrijventerreinen

Bedrijventerreinen beslaan vaak een groot oppervlak, maar zijn niet altijd natuurvriendelijk ingericht. Dit terwijl ze meestal buiten het stedelijk gebied liggen, en daarom een goede stapsteen voor natuur kunnen zijn. Er zijn verschillende handleidingen en tips beschikbaar voor het vergroenen van bedrijventerreinen:

Vergroenen landelijk gebied

In het landelijk gebied is voedselproductie een belangrijk aspect. Hoe kan landbouw samengaan met natuur? Er zijn verschillende natuurinclusieve landbouwmethoden die ook waardevol zijn voor de biodiversiteit:

In het landelijk gebied speelt ook groenblauwe dooradering, een netwerk van landschapselementen, een belangrijke rol.

› Toolbox: Landschapselementen

Natuurinclusief bouwen en renoveren

Bij nieuwbouw en renovatie liggen veel kansen om een gunstige leefomgeving voor soorten te creëren. Ook voor Basiskwaliteit Natuur is er een rapport verschenen over Basiskwaliteit Natuur in de stad. De website bouwnatuurinclusief.nl geeft handvatten om bij het bouwen en renoveren te letten op biodiversiteit. Belangrijk is dat er wordt gekeken naar het hele systeem: het bodem- en landschapstype, de reeds aanwezige natuur en kansen om omliggende natuur te verbinden en te versterken. Het gaat dus niet alleen om het plaatsen van nestkasten, maar ook om het aanbieden van bijvoorbeeld voedsel. Naturalis heeft een aantal tips om natuurinclusief te bouwen.

› Naturalis: Rapport Basiskwaliteit Natuur in de stad

› Naturalis: Tips natuurinclusief bouwen

toggle

Knop 5 & 6. Herstel van biotische kwaliteit en aanpak exoten

Ecologisch beheer van watergangen of wegbermen is de basisvoorwaarde om Basiskwaliteit Natuur te realiseren in een gebied. Op dit moment zijn er al enkele voorbeelden en tools beschikbaar voor ecologisch beheer. Zo is er voor het gebied in de Kromme Rijn een werkboek ontwikkeld dat stap voor stap aangeeft hoe je basiskwaliteit natuur en groenblauwe dooradering kunt aanpakken, vergezeld van de eigen ervaringen van de werkgroep! Andere tools die op dit moment beschikbaar zijn voor ecologisch beheer zijn hieronder te vinden.

› Bekijk hier het Werkboek Kromme Rijn

Ecologisch beheer groen

Ecologisch beheer watergangen

Exotenbeheer

Overige stappen

Stap 1. In kaart brengen van het gebied

Om te werken aan Basiskwaliteit Natuur moet je allereerst weten wat de huidige status is van jouw gebied. Hoe staat het ervoor met de condities en algemene soorten? Daarnaast moet je ook weten welke Basiskwaliteit bij jouw gebied past. Dit is afhankelijk van het landschapstype.

Stap 2. Visie, participatie en communicatie

Om Basiskwaliteit Natuur te bereiken is draagvlak nodig bij de gebruikers en beheerders van een gebied. Denk aan andere gemeenten, waterschappen, inwoners en agrariërs. Zij kunnen een belangrijke rol spelen bij het uitvoeren van maatregelen en beheer. Hoe betrek je stakeholders bij Basiskwaliteit Natuur?

Stap 4. Monitoring, evalueren en bijsturen

Om te weten of jouw maatregelen het gewenste effect hebben is het belangrijk om te monitoren. Zowel de condities, als de algemene soorten. Soorten zeggen namelijk of de omstandigheden in het gebied zijn verbeterd. Als dit niet zo is kun je je maatregelen bijsturen.