Bloeiende akkerranden en biodivers boeren op gezonde bodem

Op elk boerenland een bloeiende rand. Dat is de ambitie van de stichting Bloeiend Boerenland. “Ik ben al zo’n 20 jaar intensief met biodiversiteit bezig en merk dat boeren steeds meer redeneren vanuit de bodem die ze bewerken”, zegt oprichter en voorzitter Leo Bil. “Omdat veel vogels en insecten met uitsterven worden bedreigd, zetten wij de akkerranden in bloei.”

Bloemen, kruidenrijk gras en alle andere gewassen groeien alleen als de bodem voldoende gezond is. Biodiversiteit begint in de bodem, onderstreept Leo die als adviseur bodem & bemesting bij de duurzame kunstmestfabrikant Healthy Soil dagelijks met bodemgezondheid bezig is. “De bodem wordt uitgeput door veelvuldig gebruik van herbiciden, pesticiden en tal van andere ‘ciden’ die de bodem belasten. Verkeerd gebruik van zoute meststoffen is funest voor het bodemleven. Dit remt de groei van de gewassen, die ook nog minder weerbaar en van lagere kwaliteit zijn.”

Lege handen

Decennialange maximalisatie van de opbrengst, gestimuleerd door allerlei ‘ciden’ en andere inputs in een systeem van landbouwsubsidies hebben de bodem volgens Leo uitgeput. “Nu die subsidies worden afgebouwd, staan boeren met lege handen want de prijzen voor hun grondstoffen zijn verdubbeld. De maatschappij verlangt ook van hen een bijdrage voor biodiversiteitsherstel. Maar boeren die elke vierkante meter akkerland nodig hebben voor hun bedrijfsresultaat kun je niet vragen of ze zonder reële vergoeding een strook met bloemen willen inzaaien.”

Bloemenwaarde

Een bloemenrand moet volgens Leo als een gewas worden gewaardeerd. “Percelen waarop grote gewassen als suikerbieten, zetmeelaardappelen of teeltaardappelen worden verbouwd, hebben een gemiddeld jaarrendement van 1.000 tot 1.200 euro. Zo’n rendement horen boeren ook te krijgen voor hun bloemenstroken. Deze hebben extra waarde omdat de CO2 vastleggen. Op basis van literatuurstudie en eigen ervaring, nemen we aan dat een hectare bloemstroken op jaarbasis de CO2-uitstoot van 60 duizend autokilometers compenseert. Deze impact willen we nog laten uitrekenen.”

Burgers mobiliseren

Burgerparticipatie is nodig, omdat volgens Leo zowel boeren als burgers belang hebben bij een goede leefomgeving en een florerend boerenland. “Als er al subsidies zijn voor bloeiende akkerranden, dan zullen die over een paar jaar verdwijnen, zo heb ik vanuit contacten bij de overheid vernomen”, zegt hij. “Dus moeten we boeren hierbij helpen en dat doet Bloeiend Boerenland. We mobiliseren burgers, bedrijven en andere partijen om bij te dragen. Een mooi voorbeeld is een burgerinitiatief in Wijdewormer dat fondsen krijgt vanuit de Natuur en Milieu Federatie Noord-Holland en nu onder onze naam werkt.”

Ongeduldig en optimistisch

Donaties van betrokken burgers zijn een belangrijke financieringsstroom voor Bloeiend Boerenland. “We hebben zelfs een Nederlander als donateur die in Zweden woont, 200 kilometer onder de poolcirkel”, zegt Leo. “Ook ontvangen we ondersteuning en donaties vanuit het bedrijfsleven en organisaties zoals  Stichting Doen, de Bijenstichting en de Provincie Noord-Brabant. De fondsenwerving gaat nu gelukkig wel beter. Ik wil graag sneller en ben misschien wat ongeduldig, maar ik ben optimistisch als we onze boodschap maar goed aan de burgers en andere partijen kunnen vertellen.”

Deltaplan Biodiversiteitsherstel

Omdat uit onderzoek blijkt dat 8 op de 10 Europese burgers bezorgd is over het verdwijnen van biodiversiteit, dacht Leo in 2019 bij de oprichting van de stichting Bloeiend Boerenland dat de burger gemakkelijk bereikbaar was. “Via social media zou dat moeten lukken, maar dat is me toch tegengevallen”, erkent hij nu. “Ons partnerschap sinds maart 2020 van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel heeft tot nu toe ook nog niet de publiciteit en fondsen opgeleverd die we ervan verwachtten.” Hij erkent dat corona ook hier negatieve invloed heeft gehad. “Ik ga nu deelnemen aan diverse werkgroepen, en als er weer fysieke bijeenkomsten van het Deltaplan mogelijk zijn, hoop ik met veel andere partners en supporters persoonlijk kennis te maken om ons verhaal te vertellen.”

Bekijk hieronder de Partnervlog van Stichting Bloeiend Boerenland